Tận Nhật Tầm Xuân Bất Kiến Xuân

Tận Nhật Tầm Xuân Bất Kiến Xuân

Một mình trong ngôi nhà vắng lặng và kha khá tinh tươm sau hơn ba tiếng đồng hồ dọn dẹp, tôi tự sướng bằng cách lắng nghe từng giây phút cuối cùng của năm lặng lẽ trôi qua. Ngày Tết không còn háo hức tôi, nhưng cái cảm giác đón nhận mùa Xuân thì vẫn có; một chút nôn nao, một chút đợi chờ, dù rằng không biết nôn nao và chờ đợi cái gì. Hớp một ngụm trà, châm một điếu thuốc (nói bỏ hoài mà chỉ bỏ được cái đầu lọc) rồi chồm lên giá sách lại rút một cuốn sách bất kỳ lại mở một trang bất kỳ(thói quen mà) tôi gặp:

嗅梅

盡日尋春不見春

芒鞋蹅遍岭頭雲

歸来偶把梅花嗅

春在枝頭已十分

無盡藏

Khứu Mai

Tận nhật tầm xuân bất kiến xuân

Mang hài đạp biến lãnh đầu vân

Quy lai ngẫu bả mai hoa khứu

Xuân tại chi đầu dĩ thập phần

Ni sư Vô Tận Tạng (?-? TkVII TQ)

Ngửi Hương Mai

Hết ngày tìm mãi Xuân không thấy

Hài cỏ in cùng khắp núi mây

Chợt ngửi hương mai đường trở lại

Đầu cành chan chứa nụ Xuân đầy

QT. Nguyễn Hiền Nhu

Ngửi Mai

Tìm hoài đâu thấy bóng xuân sang

Giày rơm dạo khắp đình mây ngàn

Trở về chợt ngửi hương mai ngát

Xuân ở đầu cành đã chứa chan.

Thông Thiền

Bài thơ được in với hai lỗi trong nguyên văn và bản phiên âm:

1. Nguyên văn ghi Lãnh (岭) mà phiên âm ghi Lũng, trong khi phần chú thích thì ghi Lũng 隴 (chỗ đất cao). (câu 2)

2. Nguyên  văn ghi Phân (分) mà phiên âm ghi phần. (câu 4)

(Cõi thơ Thiền . Thông Thiền tuyển dịch. Nxb Tôn Giáo. Năm 2011. trang 347-350)

Cảm thấy khoái khoái, sau khi kiểm tra lại và tôi dịch, nhưng không hay bằng bản dịch của thầy Thông Thiền. 

Nhưng cái làm tôi thú vị nhất chính là nội hàm mà bài thơ chuyển tải khi tôi nghe được cái ồn ào của không khí Tết mà mọi người đang tạo nên ngoài phố phường vọng lại, không khí ấy tôi đã từng trãi qua và tham dự vào, để giờ này đây tôi đứng bên ngoài (vì chen vào không nổi) lắng nghe và nghĩ suy về chúng như nội hàm của bài thơ mà ni sư Vô Tận Tạng đã gợi ý.

Mùa Xuân là biểu tượng của Niềm Vui, của sự Bình An và Hạnh Phúc. Con người ai cũng mong chờ nó, và tận lực truy đuổi dù biết rằng không thể níu kéo mùa Xuân chậm lại hoặc đến nhanh hơn hay ở cùng mãi mãi. Vì thế khi tín hiệu vào Xuân xuất hiện, người ta (và cả tôi nữa) hối hả chuẩn bị chào Xuân, chào Niềm Vui, chào sự Bình An và Hạnh Phúc bằng một tốc độ chóng mặt và bằng tất cả mọi thứ chẳng bình an, không hạnh phúc chút nào để rồi khi bước vào giây đầu tiên của năm mới, Mùa Xuân bước vào nhà, con người ta lăn quay ra thở một cái khì vì… mệt và chẳng còn hơi sức đâu để hưởng thụ mùa Xuân (Một điềm gỡ của giây phút đầu năm chăng?) Và rồi ba ngày tết ấy con người ta (tất nhiên là có tôi) tự hành hạ mình bằng cách đi lăng quằng luých quỵt, nói hằng ngàn lời khách sáo bãi bui đến mỏi miệng và nghe lại ngần ấy đến rát tai, nốc đủ thứ đồ ăn thức uống vào bụng đến đổi bị Tào tháo rược, nhồi máu cơ tim hay lủi vào… cột đèn.

Ni sư Vô Tận Tạng cũng như thế. Nhưng những bước chân đi ta bà thế giái của bà bổng quay trở về và khám phá ra, rồi cảm thụ Mùa Xuân ở ngay trên đầu cành mai trước ngõ. Ôi trời.

Giao thừa Đinh Dậu

Quán Tâm Nguyễn Hiền Nhu