NGUYỄN PHI KHANH 1355-1428
Khi ti toe được vài từ Hán Nôm, tôi rón rén đi vào vườn thơ cổ và chất
ngất với những men say cũ càng của các cao nhân tiền bối. Nếu như đọc ca dao để
thấu hiểu được những cảm xúc giản đơn, thuần phác của cha ông và sống theo đúng
với chức danh con người mà mình được mặc định từ giây phút đầu tiên hít thở khí
trời. Thì khi đọc được những tâm tình của các bậc cao
nhân tiền bối thì tôi mới nhận ra là con người là cùng hệ động vật nhưng không
phải là động vật. Sự san sẻ của chúng sinh trong vạn pháp tử sinh là một điều
tất yếu không thể phân lìa. Không biết thức vật, động vật (trừ con người) và
tỉnh vật có thấu cảm điều này không thì tôi không biết, nhưng san sẻ cho nhau
thì tôi biết chắc chắn là có.
Nhưng
khi đọc lại những gì mà người xưa (từ bốn phương hội tụ) nói ra, viết ra và
biểu hiện trong cung cách sống thì làm tôi mê mẫn và tạo ra kiến thức cho tôi,
dù khả năng thu nhập của tôi thì bé tí tẹo, nên chẳng được bao nhiêu, Dù vậy
cũng đủ trang bị cho tôi không là động vật. Mà nếu như là động vật hay vật gì
đó chắc cũng là hay lắm đây.
Gói
gọn lại trong cái mênh mông bát ngát ấy. Tôi dưng thấy mình được giống như
Nguyễn Phi Khanh. Hên quá.
Theo
những tư liệu ít ỏi còn sót lại thì cụ mất vào năm 1428 tức là vào năm cuộc
kháng chiến chống Minh thành công. Lê Lợi lên ngôi. Cụ thọ 73 tuổi. Hành trạng
của cụ cũng không được rõ ràng lắm.
Là
một nho sinh con nhà thường dân vào “ăn cơm nhà vợ” vốn là một Vương Gia trên
đà suy sụp cùng với thế nước rối ren. Dù thi đỗ tiến sỹ năm 19 tuổi, nhưng mãi
đến năm 47 tuổi mới nhón chân vào đường hoạn lộ khi thời cuộc đổi thay (năm
1402) với nhưng cương vị khá oách: Học sĩ Viện Hàn lâm. Sau đó lần lượt được
thăng lên Thông chương đại phu; Đại lý Tự khanh kiêm Trung thư thị lang; Thái
tử tả tán Thiện đại phu, Tư nghiệp trường Quốc tử giám...
Nhưng rồi nhà Hồ bị diệt, cụ phải lâm cảnh tù đày nơi đất khách quê người. Bao nhiêu tài năng và hoài bão chỉ còn biết trao lại cho con là cụ Nguyễn Trãi với lời dặn dò thấu cả ruột gan “hãy trở về tìm cách rửa thẹn cho nước, phục thù cho cha, như thế mới chính là đại hiếu”.
Cuộc đời cụ là cả một bi kịch: Hơn 20 năm “thực lộc chi thê”, bảy năm hoạn lộ “có chức không quyền”, “hai mươi bảy năm tù đày”. Còn thời gian nào để thực hiện hoài bão.
Nhưng thơ văn cụ thì không tìm ra một giòng nào đỗ thừa cho số phận. Cụ vẫn yêu đời, vẫn yêu người và làm rất nhiều điều để thể hiện tình yêu ấy thông qua người con trai kiệt xuất của mình cũng như những việc làm nhỏ dung dị, giản đơn trong hoàn cảnh khắc nghiệt của số phận.
Tôi chọn những bài thơ dưới đây như là một sự đồng cảm với tấm lòng ông và số phận của chính mình
Tất nhiên với khả năng hạn chế, tôi chuyển ngữ những bài thơ này bằng thứ ngôn ngữ lưng tưng sẽ làm người đọc khó chịu. Nhưng dù sao cũng là tiếng lòng tôi.
化 城 晨 鍾
遠 遠 從 僧 寺
疏 疏 落 客 蓬
潮 生 天 地 曉
月 白 又 江 倥
阮 飛 卿
HÓA THÀNH THẦN CHUNG
Viễn viễn tòng tăng tự
Sơ sơ lạc khách bồng
Triều sinh thiên địa hiểu
Nguyệt bạch hựu giang không
Nguyễn Phi Khanh
Huế Thành Nghe Chuông Sớm
Bong bong... từ ngôi chùa cổ
Mái cỏ mắc chi trôi vào
Con nước hừng đông nhấp nhổm
Trăng còn ánh bạc lao xao
Quán Tâm Nguyễn Hiền Nhu
中 秋 玩 月 有 懷
蔥 蔥 客 理 有 中 秋
月 白 風 清 獨 自 愁
遙 望 故 人 襟 韻 在
騷 魂 幾 度 繞 南 樓
阮 飛 卿
TRUNG THU NGOẠN NGUYỆT HỮU HOÀI
Thông thông khách lý hữu trung thu
Nguyệt bạch phong thanh độc tự sầu
Dao vọng cố nhân khâm vận tại
Tao hồn kỷ độ nhiễu Nam lâu
Nguyễn Phi Khanh
Nỗi Lòng Người Ngắm Trăng Thu
Trung thu đất khách bước luông tuồng
Trăng gió trong veo lại giục buồn
Thương nhớ người xưa lòng nặng nặng
Lầu Nam
Quán Tâm Nguyễn Hiền Nhu
家 園 樂
故 園 亂 後 有 先 廬
六 歲 兒 童 頗 愛 書
啼 鳥 落 花 深 巷 永
涼 風 殘 夢 午 窗 虛
心 從 閒 處 天 優 失
學 到 充 時 四 体 舒
逐 物 勞 人 休 誤 我
安 人 志 已 遂 幽 居
阮 飛 卿
GIA VIÊN LẠC
Cố viên loạn hậu hữu tiên lư
Lục tuế nhi đồng phả ái thư
Đề điểu lạc hoa thâm hạng vĩnh
Lương phong tàn mộng ngọ song hư
Tâm tòng nhàn xứ thiên ưu thất
Học đáo sung thời tứ thể thư
Trục vận lao nhân hưu ngộ ngã
An nhân chí dĩ toại u cư
Nguyễn Phi Khanh
VUI THÚ QUÊ NHÀ
Vườn cũ mấy nhà sau loạn lạc
Nhóc tì cầm sách đọc vang vang
Chim kêu, hoa rụng, quanh nhà vắng
Gió mát, trưa không, đuổi mộng tàn
Trang sách cũ càng luôn ngẫm nghĩ
Tấm lòng thanh thản cứ râm ran
Bon chen chi lắm cho thêm mệt
Một mái nhà tranh cũng đủ sang
Quán Tâm Nguyễn Hiền Nhu
東岸春夢
瀘水東邊瀘岸村，
霏霏江雨暗前門。
耳邊斷送春歸去，
萬綠叢中杜宇魂。
霏霏江雨暗前門。
耳邊斷送春歸去，
萬綠叢中杜宇魂。
Đông Ngạn xuân mộng
Lô thuỷ đông biên Lô ngạn thôn,
Phiên phiên hồng vũ ám tiền môn.
Nhĩ biên đoạn
tống xuân quy khứ,
Vạn lục tùng trung đỗ vũ hồn.
Phiên phiên hồng vũ ám tiền môn.
Nhĩ biên đoạn
tống xuân quy khứ,Vạn lục tùng trung đỗ vũ hồn.
Mộng ngày xuân tại Đông Ngạn
Xóm quê ở cạnh sông quê
Lơ phơ trước cửa mang về cơn mưa
Bên tai xuân đến lơ mơ
Quyên kêu tùng biếc, ngẩn ngơ cõi lòng
Quán Tâm Nguyễn Hiền Nhu
題玄天寺
仙家一簇聳雲岑，
路入煙蘿窅窱深。
樹影長年圍古澗，
花枝清午囀幽禽。
官閒我得修身訣，
老去天知學道心。
若見赤松憑寄語，
佳遊何日果幽尋。
路入煙蘿窅窱深。
樹影長年圍古澗，
花枝清午囀幽禽。
官閒我得修身訣，
老去天知學道心。
若見赤松憑寄語，
佳遊何日果幽尋。
Đề Huyền Thiên tự
Tiên gia nhất thốc tủng vân sầm,
Lộ nhập yên la yểu điệu thâm.
Thụ ảnh trường niên vi cổ giản,
Hoa chi thanh ngọ chuyển u cầm.
Quan nhàn ngã đắc tu thân quyết,
Lão khử thiên tri học đạo tâm.
Nhược kiến Xích Tùng bằng ký ngữ,
Giai du hà nhật quả u tầm.
Lộ nhập yên la yểu điệu thâm.
Thụ ảnh trường niên vi cổ giản,
Hoa chi thanh ngọ chuyển u cầm.
Quan nhàn ngã đắc tu thân quyết,
Lão khử thiên tri học đạo tâm.
Nhược kiến Xích Tùng bằng ký ngữ,
Giai du hà nhật quả u tầm.
Đề chùa Huyền Thiên *
Cao vút non tiên một mái nhà
Đường vào lơ đãng khói hương pha
Quanh năm cổ thụ reo cùng suối
Trưa nắng đàn chim hát với hoa
Rỗi rãnh trau mình quan đã quyết
Lòng trong cố học tuổi đang già
Xích Tùng có gặp trao lời nhắn
Một cuộc rong chơi…
Quán Tâm Nguyễn Hiền Nhu
* Theo tài liệu lịch sử, Huyền Thiên là ngôi chùa cổ lớn của nước ta thời Lý – Trần, trong chùa có động cổ Vân Tiên. Tương truyền khi xưa nơi đây, sư Huyền Vân đã từng tu luyện giảng đạo cho các tăng ni, phật tử và luyện thuốc trường sinh. Huyền Thiên cổ tự nằm trong quần thể di tích lịch sử, văn hóa, danh lam, thắng cảnh của thị xã Chí Linh, một trong “Chí Linh bát cổ” nổi tiếng của tỉnh Hải Dương.
泊阮家陵
扁舟天德繫斜暉，
亡阮荒丘已昔時。
肅肅遺靈藏澤樹，
青青古色枕江祠。
桐棺無復成龍氣，
華表惟存宿鶴枝。
凝佇百年成一慨，
黃昏小立自哦詩。
亡阮荒丘已昔時。
肅肅遺靈藏澤樹，
青青古色枕江祠。
桐棺無復成龍氣，
華表惟存宿鶴枝。
凝佇百年成一慨，
黃昏小立自哦詩。
Bạc Nguyễn gia lăng
Biển chu Thiên Đức hệ tà huy,
Vong Nguyễn hoang khâu dĩ tích thì.
Túc túc di linh tàng trạch thụ,
Thanh thanh cổ sắc chẩm giang tì (từ).
Đồng quan vô phục thành long khí,
Hoa biểu duy tồn túc hạc chi.
Ngưng trữ bách niên thành nhất khái,
Hoàng hôn tiểu lập tự nga thi.
Vong Nguyễn hoang khâu dĩ tích thì.
Túc túc di linh tàng trạch thụ,
Thanh thanh cổ sắc chẩm giang tì (từ).
Đồng quan vô phục thành long khí,
Hoa biểu duy tồn túc hạc chi.
Ngưng trữ bách niên thành nhất khái,
Hoàng hôn tiểu lập tự nga thi.
Ghé thuyền vào lăng họ Nguyễn *
Lạnh buốt gò hoang, thành Lý nát
Buộc thuyền, sông Đức ráng chiều pha
Tinh anh phảng phất trong đầm lạnh
Sắc nước lung linh bóng miếu nhòa
Mộ cũ nằm đây rồng tịch mịch
Cột hoa còn đó hạc mù xa
Trăm năm đọng lại niềm thương cảm
Đứng ngậm ngùi ngâm dưới nắng tà
Nguyễn Hiền Nhu
----------------------------------
* Khi dứt nhà Lý. Nhà Trần đổi họ Lý thành họ Nguyễn, nên trong các văn bản nhà nước hay trong dân gian luôn phải nói viết từ Lý thành Nguyễn. Nên đền thờ Lý Bát Đế bên sông Thiên Đức được gọi là lăng họng Nguyễn. Sông Thiên Đức là sông Đuống dài khoảng 68 km nối sông Hồng với sông Thái Bình.
病中懷洪州檢正阮漢英秋夜韻
沈水煙消客夢清，
寒燈無語傍人明。
銀河耿耿流當戶，
黃葉蕭蕭落滿城。
奄畫池臺秋著色，
水銀世界月多情。
豈因一病傷豪氣，
睡起狂歌四壁驚。
寒燈無語傍人明。
銀河耿耿流當戶，
黃葉蕭蕭落滿城。
奄畫池臺秋著色，
水銀世界月多情。
豈因一病傷豪氣，
睡起狂歌四壁驚。
Bệnh trung hoài Hồng Châu kiểm chính Nguyễn Hán Anh* "Thu dạ" vận
Trầm thuỷ yên tiêu khách mộng thanh,
Hàn đăng vô ngữ bạng nhân minh.
Ngân hà cảnh cảnh lưu đương hộ,
Hoàng diệp tiêu tiêu lạc mãn thành.
Yểm họa trì đài thu trứ sắc,
Thủy ngân thế giới nguyệt đa tình.
Khởi nhân nhất bệnh thương hào khí,
Thụy khởi cuồng ca tứ bích kinh.
Hàn đăng vô ngữ bạng nhân minh.
Ngân hà cảnh cảnh lưu đương hộ,
Hoàng diệp tiêu tiêu lạc mãn thành.
Yểm họa trì đài thu trứ sắc,
Thủy ngân thế giới nguyệt đa tình.
Khởi nhân nhất bệnh thương hào khí,
Thụy khởi cuồng ca tứ bích kinh.
Nguyễn Phi Khanh
Đang ốm, nhớ vần bài thơ "Đêm thu" của quan kiểm chính Hồng Châu Nguyễn Hán Anh
Nước trong mây tạnh hồn vương mộng
Lòng khách lang thang lặng trước đèn
Lờ lững sông Ngân trôi trước cửa
Lào xào lá úa rụng ngoài hiên
Mặt hồ trong suốt máu thu biếc
Sóng bạc lượn lờ bóng nguyệt nghiêng
Bệnh hoạn không vơi hào khí cũ
Hào ca một khúc hát như điên
Quán Tâm Nguyễn Hiền Nhu
* Nguyễn Hán Anh là chồng của Trần thị Thai (em của Trần thị Thái), anh em bạn rễ với Nguyễn Phi Khanh
九月村居獨酌
村醪酌罷自談詩，
欲把幽懷更向誰？
荒徑人行秋色少，
故園雨勒菊花遲。
龍山後會知何日？
彭澤歸心最此時。
萬事悠悠拚一醉，
了知身到鳳凰池。
欲把幽懷更向誰？
荒徑人行秋色少，
故園雨勒菊花遲。
龍山後會知何日？
彭澤歸心最此時。
萬事悠悠拚一醉，
了知身到鳳凰池。
Cửu nguyệt thôn cư độc chước
Thôn lao chước bãi tự đàm thi,
Dục bả u hoài cánh hướng thuỳ?
Hoang kính nhân hành thu sắc thiếu,
Cố viên vũ lặc cúc hoa trì.
Long Sơn hậu hội tri hà nhật?
Bành Trạch quy tâm tối thử thì.
Vạn sự du du phan nhất tuý,
Liễu tri thân đáo phụng hoàng trì.
Dục bả u hoài cánh hướng thuỳ?
Hoang kính nhân hành thu sắc thiếu,
Cố viên vũ lặc cúc hoa trì.
Long Sơn hậu hội tri hà nhật?
Bành Trạch quy tâm tối thử thì.
Vạn sự du du phan nhất tuý,
Liễu tri thân đáo phụng hoàng trì.
Nguyễn Phi Khanh
Tháng chín, ngụ trong xóm uống rượu một mình
Nhậu xong bày tiếp việc ngâm thơ
Muốn tỏ cùng ai những ngẩn ngơ
Hẽm vắng mình êng thu ít xịt
Vườn xưa mưa bụi cúc lơ thơ
Long Sơn mong suốt, không về được
Bành Trạch quay lui, hết ngóng chờ
Mọi việc một say quên tuốt luốt
Trở về ao Phụng, có mà mơ
Quán Tâm Nguyễn Hiền Nhu
古山范公示以小圃詩，且道諸公盡已賡和，余因慕其塵中而有閒適之趣，依韻賦一律
丈室乾坤膝可容，
特抄種樹課兒童。
栽培自有東君巧，
生長何如造化功。
把卷樹間眠午日，
啣杯花下醉春風。
他時倘有過從便，
此樂應須我與公。
特抄種樹課兒童。
栽培自有東君巧，
生長何如造化功。
把卷樹間眠午日，
啣杯花下醉春風。
他時倘有過從便，
此樂應須我與公。
Cổ Sơn Phạm công thị dĩ tiểu phố thi, thả đạo chư công tận dĩ canh hoạ, dư nhân mộ kỳ trần trung nhi hữu nhàn thích chi thú, y vận phú nhất luật
Trượng thất càn khôn tất khả dung,
Đặc sao chủng thụ khoá nhi đồng.
Tài bồi tự hữu đông quân xảo,
Sinh trưởng hà như tạo hoá công.
Bả quyển thụ gian miên ngọ nhật,
Hàm bôi hoa hạ tuý xuân phong.
Tha thời thảng hữu quá tòng tiện,
Thử lạc ưng tu ngã dữ công.
Đặc sao chủng thụ khoá nhi đồng.
Tài bồi tự hữu đông quân xảo,
Sinh trưởng hà như tạo hoá công.
Bả quyển thụ gian miên ngọ nhật,
Hàm bôi hoa hạ tuý xuân phong.
Tha thời thảng hữu quá tòng tiện,
Thử lạc ưng tu ngã dữ công.
Nguyễn Phi Khanh
Ông Phạm Cổ Sơn đưa bài thơ vịnh khu vườn nhỏ, lại nói các vị đều hoạ cả rồi, tôi nhâm hâm mộ ở trong cõi trần này mà có cái thú nhàn tản như thế, nhân theo vần hoạ lại một bài
Nhà nhỏ đất trời không chứa được
Trông nom dạy bảo trẻ cho ngoan
Sinh sôi nhờ đến lòng ông Tạo
Vun đắp cậy vào lượng chúa Xuân
Giữa trưa ôm sách lơ mơ ngủ
Nâng chén say mèn lất phất hương
Có dịp mời ông qua với tớ
Thú này chỉ có tớ cùng ông
Quán Tâm Nguyễn Hiền Nhu
舟中偶成
蕭蕭旅鬢傷春暮，
耿耿孤懷怯瘴氛。
俗累不關清興足，
看山看水又看雲。
耿耿孤懷怯瘴氛。
俗累不關清興足，
看山看水又看雲。
Tiêu tiêu lữ mấn thương xuân mộ,
Cảnh cảnh cô hoài khiếp chướng phần.
Tục luỵ bất quan thanh hứng túc,
Khan sơn khan thuỷ hựu khan vân.
Cảnh cảnh cô hoài khiếp chướng phần.
Tục luỵ bất quan thanh hứng túc,
Khan sơn khan thuỷ hựu khan vân.
Nguyễn Phi Khanh
Trong thuyền ngẫu nhiên làm
Xuân muộn nhà xa thương tóc rối
Lòng đơn canh cánh, khiếp quê người
Lu bu bỏ sạch cho thơ đến
Ngắm núi nhìn sông lại ngó trời
Quán Tâm Nguyễn Hiền Nhu
用鄭生留別韻以別之
春風倒我醁醽瓢，
明月隨君桂棹遙。
親舍好循溫清候，
世途甘卸利名鑣。
雪山昨夢尋鄉里，
湖海茲遊隔巿朝。
後夜相思無覓處，
南雲翔雁正飄飄。
明月隨君桂棹遙。
親舍好循溫清候，
世途甘卸利名鑣。
雪山昨夢尋鄉里，
湖海茲遊隔巿朝。
後夜相思無覓處，
南雲翔雁正飄飄。
Dụng Trịnh Sinh lưu biệt vận dĩ biệt chi
Xuân phong đảo ngã lục linh biều,
Minh nguyệt tuỳ quân quế trạo diêu (dao).
Thân xá hảo tuần ôn thanh hậu,
Thế đồ cam tả lợi danh tiêu.
Vân sơn tạc mộng tầm hương lý,
Hồ hải tư du cách thị triều.
Hậu dạ tương tư vô mịch xứ,
Nam
Minh nguyệt tuỳ quân quế trạo diêu (dao).
Thân xá hảo tuần ôn thanh hậu,
Thế đồ cam tả lợi danh tiêu.
Vân sơn tạc mộng tầm hương lý,
Hồ hải tư du cách thị triều.
Hậu dạ tương tư vô mịch xứ,
Nguyễn Phi Khanh
Dùng vần thơ lưu biệt của Trịnh Sinh để từ biệt
Nghiêng một bầu xuân đón gió xuân
Mái chèo đưa đẩy sóng cùng trăng
Nhà xưa nồng ấm hằng nương tựa
Danh lợi lu bu chẳng buộc ràng
Mây núi nhìn theo mơ xóm cũ
Chợ xa giong ruỗi mộng lang thang
Đêm mai thương nhờ tìm đâu vậy
Cánh nhạn trời nam lượn nhẹ nhàng
Quán Tâm Nguyễn Hiền Nhu
遊崑山
一笻山上柱雲煙，
迴首塵埃路隔千。
雨後線聲流簌簌，
天晴嵐氣靜涓涓。
百年浮世人皆夢，
半日偷閒我亦仙。
興去欲來僧院宿，
昏鍾催月掛峰前。
迴首塵埃路隔千。
雨後線聲流簌簌，
天晴嵐氣靜涓涓。
百年浮世人皆夢，
半日偷閒我亦仙。
興去欲來僧院宿，
昏鍾催月掛峰前。
Du Côn Sơn
Nhất cùng sơn thượng trụ vân yên,
Hồi thủ trần ai lộ cách thiên.
Vũ hậu tuyền thanh lưu thốc thốc,
Thiên tình lam khí tịnh quyên quyên.
Bách niên phù thế nhân giai mộng,
Bán nhật thâu nhàn ngã diệc tiên.
Hứng khứ dục lai tăng viện túc,
Hôn chung thôi nguyệt quải phong tiền.
Hồi thủ trần ai lộ cách thiên.
Vũ hậu tuyền thanh lưu thốc thốc,
Thiên tình lam khí tịnh quyên quyên.
Bách niên phù thế nhân giai mộng,
Bán nhật thâu nhàn ngã diệc tiên.
Hứng khứ dục lai tăng viện túc,
Hôn chung thôi nguyệt quải phong tiền.
Nguyễn Phi Khanh
Chơi Côn Sơn
Chống gậy cùng mây trên đỉnh núi
Ngoáy nhìn bụi bặm chốn nhân gian
Mưa tan tiếng suối đang dồn dập
Mây tạnh sương mù cũng sạch bon
Mộng ảo trăm năm thành kẻ tục
Lòng không nửa buổi trở nên tiên
Dượm lui cơn hứng vô chùa nghỉ
Chuông gọi trăng về đậu trước hiên
Quán Tâm Nguyễn Hiền Nhu
遊佛跡山對江偶作
半生塵土負登臨，
光景蹉跎便到今。
浮世百年真一瞬，
古人片樂值千金。
前川午日傍花興，
沂水春風與物心。
仰止高山懷曩哲，
澗河路次正幽尋。
光景蹉跎便到今。
浮世百年真一瞬，
古人片樂值千金。
前川午日傍花興，
沂水春風與物心。
仰止高山懷曩哲，
澗河路次正幽尋。
Du Phật Tích sơn đối giang ngẫu tác
Bán sinh trần thổ phụ đăng lâm,
Quang cảnh ta đà tiện đáo câm (kim).
Phù thế bách niên chân nhất thuấn,
Cổ nhân phiến lạc trị thiên câm (kim).
Tiền xuyên ngọ nhật bàng hoa hứng,
Nghi thuỷ xuân phong dữ vật tâm.
Ngưỡng chỉ cao sơn hoài nẵng triết,
Giản hà lộ thứ chính u tầm.
Quang cảnh ta đà tiện đáo câm (kim).
Phù thế bách niên chân nhất thuấn,
Cổ nhân phiến lạc trị thiên câm (kim).
Tiền xuyên ngọ nhật bàng hoa hứng,
Nghi thuỷ xuân phong dữ vật tâm.
Ngưỡng chỉ cao sơn hoài nẵng triết,
Giản hà lộ thứ chính u tầm.
Nguyễn Phi Khanh
Chơi núi Phật Tích đối diện với sông, ngẫu nhiên làm thơ
Nửa đời bụi bặm quên sông núi
Ngày tháng dần trôi cũng chẳng màng
Một miếng vui chơi vàng cũng đáng
Trăm năm chớp mắt mộng rồi tan
Cùng hoa ngắm nghía sông pha nắng
Gọi gió nhẹ nhàng nước với Xuân
Cao khiết người xưa như bóng núi
Bên giòng suối lặng đến như... không
Quán Tâm Nguyễn Hiền Nhu
家園樂
故園亂後有先廬，
六歲兒童頗愛書。
啼鳥落花深巷永，
涼風殘夢午窗虛。
心從閒處千憂失，
學到充時四體舒。
逐物勞人休誤我，
安仁志已遂幽居。
六歲兒童頗愛書。
啼鳥落花深巷永，
涼風殘夢午窗虛。
心從閒處千憂失，
學到充時四體舒。
逐物勞人休誤我，
安仁志已遂幽居。
Gia viên lạc
Cố viên loạn hậu hữu tiên lư,
Lục tuế nhi đồng phả ái thư.
Đề điểu lạc hoa thâm hạng vĩnh,
Lương phong tàn mộng ngọ song hư.
Tâm tòng nhàn xứ thiên ưu thất,
Học đáo sung thời tứ thể thư,
Trục vật lao nhân hưu ngộ ngã,
An nhân chí dĩ toại u cư.
Lục tuế nhi đồng phả ái thư.
Đề điểu lạc hoa thâm hạng vĩnh,
Lương phong tàn mộng ngọ song hư.
Tâm tòng nhàn xứ thiên ưu thất,
Học đáo sung thời tứ thể thư,
Trục vật lao nhân hưu ngộ ngã,
An nhân chí dĩ toại u cư.
Nguyễn Phi Khanh
Thú quê nhà
Hết loạn vườn xưa ngôi nhà nhỏ
Nhóc tì cầm sách đọc vang rân
Hoa rơi ngõ vắng và chim hót
Gió mát song trưa với mộng tàn
Trang sách cũ càng luôn ngẫm nghĩ
Tấm lòng thanh thản mở thênh thang
Bon chen cho lắm càng thêm mệt
Một mái nhà tranh, một chữ nhàn
Quán Tâm Nguyễn Hiền Nhu
江村春景
繞村春柳綠成堆，
一帶溪流抱徑迴。
岸協雨晴煙色薄，
杜鵑聲急楝花開。
一帶溪流抱徑迴。
岸協雨晴煙色薄，
杜鵑聲急楝花開。
Giang thôn xuân cảnh
Nhiễu thôn xuân liễu lục thành đôi,
Nhất đới khê lưu bão kính hồi.
Ngạn hiệp vũ tình yên sắc bạc,
Đỗ quyên thanh cấp luyện hoa khai.
Nhất đới khê lưu bão kính hồi.
Ngạn hiệp vũ tình yên sắc bạc,
Đỗ quyên thanh cấp luyện hoa khai.
Nguyễn Phi Khanh
Cảnh mùa xuân ở xóm bên sông
Khắp xóm liễu rờn màu lục biếc
Quanh co lối nhỏ lượn theo khe
Cỏ non, nắng sớm nhòe mây khói
Tiếng Đỗ quyên vờn mấy nụ hoa
Quán Tâm Nguyễn Hiền Nhu
黃江夜雨
蓼浦三秋雨，
筠篷半夜聲。
孤燈明又滅，
湖海十年情。
筠篷半夜聲。
孤燈明又滅，
湖海十年情。
Hoàng giang dạ vũ
Liệu phố tam thu vũ,
Quân bồng bán dạ thanh.
Cô đăng minh hựu diệt,
Hồ hải thập niên tình.
Quân bồng bán dạ thanh.
Cô đăng minh hựu diệt,
Hồ hải thập niên tình.
Nguyễn Phi Khanh
Bến Hoàng Giang* đêm mưa
Ba thu mưa trên bến Liệu
Mui thuyền lộp bộp mưa khuya
Lẻ loi ngọn đèn mờ tỏ
Mười năm phiêu bạt chưa về
Quán Tâm Nguyễn Hiền Nhu
* Sông Hoàng Long ở Ninh Bình
化城晨鐘
遠遠從僧寺，
鼕鼕落客篷。
潮生天地曉，
月白又江空。
鼕鼕落客篷。
潮生天地曉，
月白又江空。
Hoá thành* thần chung
Viễn viễn tòng tăng tự,
Đông đông lạc khách bồng.
Triều sinh thiên địa hiểu,
Nguyệt bạch hựu giang không.
Đông đông lạc khách bồng.
Triều sinh thiên địa hiểu,
Nguyệt bạch hựu giang không.
Nguyễn Phi Khanh
Nghe chuông sớm ở thành Hoá
Bong bong... chuông từ chùa cổ
Mắc chi mái cỏ trôi vào
Con nước hừng đông nhấp nhổm
Trăng còn ánh bạc lao xao
Quán Tâm Nguyễn Hiền Nhu
* Hóa Thành. Huế
客路
生世那堪賤丈夫，
離襟忍帶淚痕枯。
日沉建嶺冥投館，
雪霽長州曙戒途。
天地未容斯道捨，
江山肯外此身孤。
明時倘效毫分補，
萬里寧辭我僕痡。
離襟忍帶淚痕枯。
日沉建嶺冥投館，
雪霽長州曙戒途。
天地未容斯道捨，
江山肯外此身孤。
明時倘效毫分補，
萬里寧辭我僕痡。
Khách lộ
Sinh thế na kham tiện trượng phu,
Ly khâm nhẫn đới lệ ngân khô.
Nhật trầm Kiếm Lĩnh minh đầu quán,
Tuyết tễ trường Châu thự giới đồ.
Thiên địa vị dung tư đạo xả,
Giang sơn khẳng ngoại thử thân cô.
Minh thời thảng hiệu hào phân bổ,
Vạn lý ninh từ ngã bộc phu.
Ly khâm nhẫn đới lệ ngân khô.
Nhật trầm Kiếm Lĩnh minh đầu quán,
Tuyết tễ trường Châu thự giới đồ.
Thiên địa vị dung tư đạo xả,
Giang sơn khẳng ngoại thử thân cô.
Minh thời thảng hiệu hào phân bổ,
Vạn lý ninh từ ngã bộc phu.
Nguyễn Phi Khanh
Đường khách
Chịu sao nổi tiếng trượng phu quèn
Dứt áo chia lìa ngấn lệ hoen
Kiếm Lĩnh bóng chìm đêm quán trọ
Trường Châu ráo tuyết lối chưa quen
Đất trời đành ngáng con đường đạo
Sông núi sao quên số phận hèn
Mong góp cho đời. Không chúa thánh
Trời xa muôn dặm bước bon chen
Quán Tâm Nguyễn Hiền Nhu
客舍
淺把鵝兒獨自斟，
羈縻動了鶴猿心。
花邊茅屋春長好，
柳外柴門客易尋。
半榻蕉風和午夢，
一簾梅雨助清吟。
是非不到閒窗椅，
睡起焚香撫素禁。
羈縻動了鶴猿心。
花邊茅屋春長好，
柳外柴門客易尋。
半榻蕉風和午夢，
一簾梅雨助清吟。
是非不到閒窗椅，
睡起焚香撫素禁。
Khách xá
Thiển bả nga nhi độc tự châm,
Ky mi động liễu hạc viên tâm.
Hoa biên mao ốc xuân trường hảo,
Liễu ngoại sài môn khách dị tầm.
Bán tháp tiêu phong hoà ngọ mộng,
Nhất liêm mai vũ trợ thanh ngâm.
Thị phi bất đáo nhàn song kỷ,
Thuỵ khởi phần hương phủ tố cầm.
Ky mi động liễu hạc viên tâm.
Hoa biên mao ốc xuân trường hảo,
Liễu ngoại sài môn khách dị tầm.
Bán tháp tiêu phong hoà ngọ mộng,
Nhất liêm mai vũ trợ thanh ngâm.
Thị phi bất đáo nhàn song kỷ,
Thuỵ khởi phần hương phủ tố cầm.
Nguyễn Phi Khanh
Quán khách
Rượu ngan nâng chén một mình êng
Ràng buộc hiểu ra vượn hạc buồn
Am cỏ hồng hoa, xuân cũng khoái
Phên tre biếc liễu, khách tìm luôn
Mưa mai lất phất thơ tràn ý
Tàu chuối lơ phơ giấc ngủ suông
Những chuyện lu bu không đến cửa
Một đàn một điệu một làn hương
Quán Tâm Nguyễn Hiền Nhu
暮秋，席上用嚴滄浪韻
歲晚天寒客易悲，
騷人何必怨江蘺。
西風籬落菊殘後，
夜雨湖山雁斷時。
老景逼人侵亹亹，
秋光戀我去遲遲。
薇垣清夢頭將白，
正恐蓴鱸每負期。
騷人何必怨江蘺。
西風籬落菊殘後，
夜雨湖山雁斷時。
老景逼人侵亹亹，
秋光戀我去遲遲。
薇垣清夢頭將白，
正恐蓴鱸每負期。
Mộ thu, tịch thượng dụng Nghiêm Thương lương vận
Tuế vãn thiên hàn khách dị bi,
Tao nhân hà tất oán giang ly.
Tây phong ly lạc cúc tàn hậu,
Dạ vũ hồ sơn nhạn đoạn thì.
Lão cảnh bức nhân xâm vỉ vỉ,
Thu quang luyến ngã khứ trì trì.
Vi viên thanh mộng đầu tương bạch,
Chính khủng thuần lư mỗi phụ kỳ.
Tao nhân hà tất oán giang ly.
Tây phong ly lạc cúc tàn hậu,
Dạ vũ hồ sơn nhạn đoạn thì.
Lão cảnh bức nhân xâm vỉ vỉ,
Thu quang luyến ngã khứ trì trì.
Vi viên thanh mộng đầu tương bạch,
Chính khủng thuần lư mỗi phụ kỳ.
Nguyễn Phi Khanh
Chiều mùa thu, trong tiệc dùng vần Nghiêm Thương lương
Khi trời trở rét dượm vào đông
Thơ khách buồn chi ngọn cỏ thơm
Lả tả cúc rơi trong gió buốt
Mịt mờ bóng nhạn giữa mưa đêm
Hơi thu còn luyến đi chầm chậm
Lão dạng trêu người chạy lẹ thêm
Giấc mộng chưa xong đầu chớm bạc
Nồi canh rau ngót nhớ đêm đêm
Quán Tâm Nguyễn Hiền Nhu
山村感興
虛名卅載絆塵羈，
一反江山沒是非。
殘雪墊巾奇野土，
春風晞髮大灘磯。
夢中往事攘蕉鹿，
世上浮雲任狗衣。
誰道江村生計薄？
桑麻繞屋綠初肥。
一反江山沒是非。
殘雪墊巾奇野土，
春風晞髮大灘磯。
夢中往事攘蕉鹿，
世上浮雲任狗衣。
誰道江村生計薄？
桑麻繞屋綠初肥。
Sơn thôn cảm hứng
Hư danh táp tải bạn trần ky,
Nhất phản giang sơn một thị phi.
Tàn tuyết điện cân cơ dã thổ,
Xuân phong hy phát đại than ky.
Mộng trung vãng sự nhương tiêu lộc,
Thế thượng phù vân nhậm cẩu y.
Thuỳ đạo giang thôn sinh kế bạc,
Tang ma nhiễu ốc lục sơ phì.
Nhất phản giang sơn một thị phi.
Tàn tuyết điện cân cơ dã thổ,
Xuân phong hy phát đại than ky.
Mộng trung vãng sự nhương tiêu lộc,
Thế thượng phù vân nhậm cẩu y.
Thuỳ đạo giang thôn sinh kế bạc,
Tang ma nhiễu ốc lục sơ phì.
Nguyễn Phi Khanh
Cảm hứng ở nhà nông
Lẩn quẩn danh hờ ba chục năm
Núi sông về lại thảnh thơi nằm
Trùm khăn dưới tuyết đồng đang vắng
Hong tóc đầu ghềnh gió đến thăm
Mường tượng chuyện xưa như cỏ dại
Cái mùi danh lợi chẳng bao lăm
Sông quê ai bảo là kham khổ
Xanh biếc dâu gai rợp cánh đồng
Quán Tâm Nguyễn Hiền Nhu
山中
雨餘煙樹籠籠翠，
日暮寒雲冉冉生。
睡醒不知春早晚，
深山啼到杜鵑聲。
日暮寒雲冉冉生。
睡醒不知春早晚，
深山啼到杜鵑聲。
Sơn trung
Vũ dư yên thụ lung lung thúy,
Nhật mộ hàn vân nhiễm nhiễm sinh.
Thụy tỉnh bất tri xuân tảo vãn,
Thâm sơn đề đáo đỗ quyên thanh.
Nhật mộ hàn vân nhiễm nhiễm sinh.
Thụy tỉnh bất tri xuân tảo vãn,
Thâm sơn đề đáo đỗ quyên thanh.
Nguyễn Phi Khanh
Trong núi
Sau mưa khói tỏa cây thêm biếc
Chiều xuống mây buông lạnh, lạnh dần
Chợt tỉnh nào hay xuân sớm tối
Đỗ quyên hót núi vọng vang rân
Quán Tâm Nguyễn Hiền Nhu
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét